zondag 28 april 2013

Honger

Nederland, de enige plek op de wereld waar koningsliederen worden gespleten als kachelhout, probeert zich op te maken voor de wisseling van de troon. We hunkeren naar een nieuwe traan van Maxima, maar rookbommen zijn waarschijnlijker. Het eren van traditie, we zijn er niet zo goed in. 
Nee, dan Engeland. Een kopje thee in de namiddag en de wisseling van de wacht voor Buckingham Palace zijn er levensaders. Bijna achteloos werd er deze week een nieuwe koning uitgeroepen.
Prachtig plaatje, zes briesende paarden die een koninklijke koets door de heuvels van Manchester trekken. Een lakei statig op de bok. Hij stopt voor een butcher's shop in een voorstadje.
"We have arrived, sir Robin," zegt de lakei plechtig, terwijl hij het deurtje opent. De nieuwe koning loopt lichtvoetig de slagerswinkel binnen. De klanten wijken uiteen en buigen diep. "What a splendid volley," mompelt een man met een paraplu. Ook de slager, in zijn vleesschort achter de vitrine met lamskoteletten en roasted beef, brengt zijn hoofd diep naar beneden.
"Can I be of service, your majesty?" vraagt hij nederig.
"Yes, four sausages, please," antwoordt de speler die dit seizoen voor United het verschil maakte. Na een ruime fooi verlaat hij onder applaus de winkel. Bolhoeden vliegen feestelijk door de lucht.
Met een korte klap van de zweep keert de koets weer huiswaarts. Voldaan kijkt sir Robin uit het raam. De glooiende weilanden trekken langzaam aan het oog voorbij. Sinds een paar dagen lijkt het landschap veranderd, het gras groener, de schapen vrolijker. Op schoot rusten de worstjes. Robin van Persie verheugt zich op het avondeten. Als kampioen smaakt alles als vorstelijke biefstuk.

maandag 22 april 2013

Achter de kazerne

In de tweede helft, toen het duister het veld in een warm licht zette, leek het nog wat. Ineens zag je Preud'homme weer, voor zijn doel liet hij de bal uit zijn handen vallen voor een perfecte dropkick, Lei Clijsters die aansloot, Piet den Boer die de bal klaarlegde voor Marc Emmers. Een flits uit de tijd dat De Mos nog gelijk had.
Aan het kleine stadion was niets veranderd, het rood en geel oogde nog hetzelfde. Maar onder reclameborden met 'Garage Willy' en 'Sjampion Jeans, Guldenstraat' schreeuwden de fans hun ploeg vergeefs naar voren. Ghomsi, Van Loo, Pedersen en Diabang; ze vonden geen gaatje.
In de rust van de wedstrijd schalde George Baker uit de boxen. Una paloma blanca. Dat ene moment van glorie. Na de euforie schuurt het de rest van je leven als een huidschimmel op je schouder. Ze sloten een vreemd verbond, KV Mechelen en Baker.
OH Leuven won de wedstrijd met 1-5. Na afloop bedankte het team de meegereisde fans in het uitvak. Toen de aanvoerder de wedstrijdbal in de tribune schoot, tikte een gepikeerde steward hem op de schouder. Met de teruggevorderde bal onder arm liep de aanvoerder terug naar de spelerstunnel. Het paste mooi bij de avond. Met zijn lange manen leek hij op Dimitri Verhulst, die in zijn roman 'De  helaasheid der dingen' met robuuste humor schrijft over de uitzichtloosheid van het Vlaamse bestaan. Ook in het aanschouwen van verval schuilt een ongekende schoonheid.

donderdag 18 april 2013

In balans

Het gaat goed met Marco van Basten. Vorige week is hij 's morgens vroeg gesignaleerd in een weiland nabij Oudehaske. Met de neus richting het Tjeukemeer leunde hij op handen en knieën in de modder en maakte hoge tjilp-geluiden. Kenners weten dan genoeg: Van Basten is op zoek naar de zilvergrijze tjiftjif.
Ontroerend beeld. De oude voetbalheld die in alle vroegte in de keuken zijn veldtas vult met een verrekijker, een fles muntthee en een paar Snelle Jelles. De rijp staat nog op de velden als hij de voordeur sluit. Jan van Grinsven en Pietro Vierchowod, de namen vervagen steeds verder in een diepe krocht van zijn geheugen. De roest van het verleden wordt vervangen door de geur van Johanneskruid langs de slootkant en het observeren van het baltsgedrag van de roodgekuifde waggelaar. Het hoge geluid van de Kollumer wulp die het vrouwtje probeert te imponeren, het maakt een oergevoel los bij de topscorer die in San Siro ooit een dopje van een bavariaflesje schoot. Die rust in zijn lijf zie je terug bij een goal van Finnbogason: Van Basten juicht oprecht.
Dit weekend keert hij met Heerenveen terug bij Ajax, het oude nest waar hij tot wereldster uitgroeide. Herinneringen aan de superspits zullen bijkans tastbaar rondzweven door de Arena, maar als coach is hij mijlenver op achterstand gezet door een andere oud-Ajacied: natuurtalent Frank de Boer. Aan de wijze waarop een jonge Scandinaviër hopjesvla naar binnen slobbert ziet De Boer of hij kan knijpen en hoe hij op het veld tussen de linies manoeuvreert.
Gemeend, zonder een druppel jaloezie, zal Van Basten de jonge Ajax-trainer na afloop feliciteren met de titel. Niet langer wordt hij gekweld door de gedachte ook als trainer de wereld te moeten veroveren. De speurtocht naar de Heilige Graal heeft hij van zijn rug geschoven. We hoeven ons geen zorgen meer te maken. Marco van Basten is blij met een kampioenschap voor Ajax. Maar hij heeft het echte geluk gevonden in een tactische aanwijzing voor Arnold Kruiswijk en een vroege zoektocht naar het eerste kievitsei.

maandag 15 april 2013

De Zwarte Ridder

Dat verstilde moment tussen Erik Pieters en Boy Waterman, is dat niets voor het Rijksmuseum? Ergens tussen Het Melkmeisje en een bekend werk van Van Gogh? Het seizoen van PSV wordt daar, in één beeld gevangen en zou niet misstaan tussen andere kunstvormen die de geschiedenis der Nederlanden uitbeelden.
Overlevingskracht, hoop, angst en verval, alle emoties die onze eeuwen aan de Noordzee kenschetsen, ballen zich samen in het lichaam van Erik Pieters. Terwijl het tikje van Boerrigter traag over de doellijn rolt, gaan zijn handen vertwijfeld omhoog. Alsof hij zich daar, in zijn eentje voor Het Tribunaal dient te verantwoorden voor al het leed in de wereld.
Dan, het resolute zwenken der schouders. Terugkeren in teamstellingen. Maar schade laat zich niet temmen door het herinnemen van de linksbackpositie. Na de aftrap, nog voordat de bal zijn kant wordt uitgespeeld, ziet hij hem al in zijn ooghoek: een ridder met een zwartleren kap over het hoofd. Hij zit met een lans op een briesend paard, het beest steigert. Het is de aankondiging van de stilte straks, in het kleedlokaal. Het volksgericht na het douchen. De confrontatie morgenvroeg op de Herdgang met de familie Van Kemenade. De rest van de wedstrijd galoppeert de Zwarte Ridder mee over de linkerflank van PSV.
Sterven gebeurt in veel gedaanten.

donderdag 4 april 2013

Zwanenzang

Gisterenavond kwam ik hem tegen in een bruine kroeg, ergens in het open land van Groningen: Henk de Haan, de dorpsgek met het telefoonnummer op de borst. Buiten striemde een koude noordoostenwind de gevel, binnen had de tijd stilgestaan. Hoogpolig tapijt bekleedde de tafeltjes, sigarenkistjes in de vensterbanken. Op een plank aan de muur stonden bekers van het bierteam en een oud televisiesetje. Het stond op testbeeld. In de hoek verdreef de Friese staartklok met monotone tikken de stilte. Henk zat voorovergebogen aan een tafeltje bij het raam. Onder het vaalgrijze glasgordijn staarde hij over de donkere velden van bint en biet. Het vuur waarmee hij zijn club had proberen te redden, was uit Henks ogen verdwenen. Nu zat er de dood van SC Veendam in. Henk keek op naar de bar, waar de kastelein als vanouds de glazen poetste.
"Geef me er nog maar één, Lieuwe."
De kroegbaas vulde een fluitje en plaatste het op een dienblad. Onderweg naar Henks tafeltje sloeg hij met platte hand op het tv'tje. Er verschenen beelden van een verre wedstrijd, Real tegen Galatasaray. Het stadion zat vol. Opwinding na een sliding aan de zijlijn. Met het weeksalaris van de rechtsback zou Veendam twee seizoenen vooruit kunnen. Het onrecht sloeg Henk tegen de kop. Hij pakte zijn trompet, stond op en begon te spelen. Traag marcheerde hij tussen de tafeltjes door. Melancholie vulde de ruimte. 
Op het moment dat Higuain de derde goal scoorde, onderbrak Henk zijn mars. Verslagen keek hij naar het beeldscherm. Madrid vierde feest. Ondanks een miljardenschuld vertelden de Spanjaarden morgen op het werk stoere verhalen over de zege van hun club in het Europese bekertoernooi. De supporters van Real konden elke twee weken naar het stadion. Zij wel. 
Henk bracht opnieuw het mondstuk tegen zijn lippen en zette zijn benen in beweging. Als een voorganger van een dodentocht verdween hij door de deur naar buiten. De wind droeg het trompetgeschal ver de Veenkoloniën in. Achter zijn rug draaide Lieuwe de sleutel om. Vermoeid sloot hij de tent.




maandag 1 april 2013

Paringsdrift

Ineens leek Theo Janssen op Wilson, uit die film van Tom Hanks. Ik was er graag bij geweest, Theo die een hippe kapperszaak in de buurt van de Korenmarkt binnenloopt.
"Goedemiddag, ik wil graag een hoofd als een volleybal."
Het valt ook niet mee in de kleedkamer van Vitesse. Sta je in je onderbroek met een lijf als een bloemetjesgordijn en wil je het net getatoeëerde doodshoofdaapje rondom je navel tonen, begint Wilfried Bony zich uit te kleden. Gesprekken vallen stil, de verzorger stopt met masseren, de trainer onderbreekt zijn tactisch instructie. Iedereen staart naar het gestaalde lichaam van de spits. Armen als bouwkranen, billen van schokbeton. Alleen daardoor heeft Bony al twee stoelen nodig. 
Als de kampioenstitel wordt verdeeld op uiterlijk vertoon, leggen ze het af in Amsterdam. Het hoofd van Kolbein Sigthorsson is een varen na zware regenval. In het kleedlokaal van Ajax staat hij tussen Scandinaviërs met puberlijven. Voorzichtig dons op de bovenlip. Jongens die langzaam volwassen worden op een appartement in Diemen, ver weg van moeders vleugels. Zelf leren koken, je eigen kleren wassen, voor het eerst verliefd ook. Op vrijdagmiddag staan ze met frisgekamde haren en een bosje tulpen op een perron van het Centraal Station. Omdat het meisje komt. Verliefdheid dartelt door de bloedbanen. Ineens doen ze gekke dingen. Ze stofzuigen zingend de huiskamer, kopen een luchtje van Cacharel, stiften de bal over Babos. 
In de Arena weten ze het. Je bereikt het Leidscheplein niet met een ontploft hoofd of bruut spiergeweld. Ajax wint de titel met hormonen.